Verliesprotocol ( soms wordt het een rouwprotocol genoemd)

Posted on 22 september 202322 september 2023 by wiekevanderveen

Er is natuurlijk geen protocol voor Rouw. Iedereen rouwt op zijn eigen manier.

Er is gelukkig wel een *Verliesprotocol*

Wat als een plotseling verlies jouw organisatie treft, wat natuurlijk altijd mogelijk is. Een leven is kwetsbaar. Verlies schuiven we graag voor ons uit.

Ons lijf vermijdt pijn. We denken liever niet aan verlies. En toch is verlies onvermijdelijk.

Voor organisaties heb ik, samen met Engelien Ruyter (sichtcoaching) een protocol geschreven voor organisaties, voor scholen, maatschappelijke zorg etc. Zodat als het verlies je treft je een Eerste Hulp (EHBO) document hebt. Het verlies overvalt je. Je wordt in je emoties overbelast, je brein werkt (even) minder goed, waar moet je allemaal aan denken, wie moet je inlichten, hoe doe je dat. Soms staat ineens de media bij je op de stoep, hoe ga je daarmee om.

In het protocol zijn verschillende hoofdstukken opgenomen:

overlijden van :

directeur
medewerker/ leerkracht
partner/kind van leerkracht/ medewerker/ directeur
leerling
ouder/ broer/zus
Ernstig ziek zijn van:
directeur
medewerker/ leerkracht
partner/kind van leerkracht/ medewerker/ directeur
leerling
ouder/ broer/zus

Omgaan met:

Sociale media
Cultuurverschillen, religie en rouw
Professionele begeleiding

Natuurlijk wordt ieder protocol op maat gemaakt, naar de wens van de organisatie

Ruimte voor Verlies

Posted on 22 juli 202116 september 2021 by wiekevanderveen

Het ziet er naar uit dat deze bijzonder mooie dag door kan gaan. Op zaterdag 16 oktober 2021 organiseren Engelien Ruyter en ik wederom een dag waarbij mensen elkaar ontmoeten om stil te kunnen staan bij hun verlies. Eerder werd deze dag als zeer waardevol ervaren.

Overlijden van een dierbare,
een miskraam of een stil geboren
kindje, ongewenst kinderloos zijn,
een scheiding, verlies van gezondheid,
je baan, het opgeven van een toekomst
droom…..

Verlies kent vele gezichten
Wanneer verlies aandacht en ruimte krijgt, kan er iets nieuws ontstaan.
Op deze dag is er ruimte voor jou en het verlies wat jij in het licht wilt zetten.
Op verschillende manieren willen wij aandacht geven aan jouw verlies.
Een dag om stil te staan, zodat er weer beweging in jouw proces kan komen.
Welk verlies of verdriet je ook hebt mee te dragen, of het langer of korter is geleden,
je bent van harte welkom deze dag!
Ontmoeting, aandacht en inspiratie staan centraal.
We bieden een gevarieerd programma aan wat ondersteunend is in jouw proces.

❖ Verlies in beeld gebracht, wat spreekt jou aan
❖ Wandelen met aandacht
❖ Onder deskundige begeleiding:
• Praten over jouw verlies
• Werken met speksteen
• Schilderen op doek

Datum: zaterdag 16 oktober 2021
Tijd: 10 uur tot 16.30 uur
Aantal deelnemers: minimaal 4
Locatie: Oudega (Smallingerland), Friesland

Investering: € 95,- incl. koffie, thee, lunch en materialen

Begeleiding door deskundige rouwbegeleiders:
Wieke van der Veen (www.z-o-wel.nl)
Engelien Ruyter (www.sichtcoaching.nl)

Rouwen zou een vak moeten zijn

Posted on 6 februari 20216 februari 2021 by wiekevanderveen

‘ROUWEN ZOU EEN VAK MOETEN ZIJN OP SCHOOL’

Ook ik vind dat kinderen, jongeren les moeten krijgen in “leven” en daar hoort afscheid nemen, omgaan met Verlies en Rouw bij. Op iedere PABO – pedagogische opleiding – verpleegkunde zou dit een verplicht vak moeten zijn.

Verlies en rouw op school

verliesverwerking rouwverwerking — *rouwen zou vak moeten zijn*

Graag ben ik bereid om met onderwijsdeskundigen in gesprek te gaan om scholing te geven in dit LEVENS-vak

Manu Keirse geeft een interview op de radio:

BNR Webredactie

Kinderen moeten op school les krijgen in rouwen. Dat vindt Manu Keirse, klinisch psycholoog en rouwdeskundige. Nu leren kinderen zich af te keren van verdriet. Het staat voor isolement en gestraft worden, terwijl het eigenlijk voor verbondenheid kan zorgen.

In BNR’s Big Five vertelt Keirse het verhaal van Frank Vandenbroucke, de Belgische minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, die als kind zijn broer verloor en maar weinig ruimte kreeg om op zijn manier te rouwen.

Erkenning

‘Je kunt veel ellende voorkomen door de samenleving kennis te geven over rouw en verdriet’, zegt Manu Keirse. ‘De rouwende moet erkenning krijgen van mensen.’ Keirse legt uit dat mensen geen vragen durven te stellen aan rouwenden. De makkelijkste vraag is: ‘Hoe gaat het met je?’ Maar daar kunnen rouwenden meestal geen antwoord op geven. ‘Vaak krijgen ze het antwoord er gratis bij. Hoe gaat het, goed zeker?’ Een betere vraag is volgens Keirse: ‘Vertel eens, wat is er de laatste dagen door je heen gegaan?’

Luister meer | BNR’S BIG FIVE| Rouw | Quinten Fraai (Monuta)

In rouw spelen schuldgevoelens altijd een belangrijke rol, zegt Keirse. Hij noemt het voorbeeld van ouders van wie de kinderen omkwamen in een busongeval naar een skireis. Zij voelden zich schuldig, maar iedereen zei: ‘Je hoeft je toch niet schuldig te voelen.’ De boodschap van Keirse luidt: ‘Je mag je wel schuldig voelen, maar je bent niet schuldig.’

Gevolgen

Als we schuldgevoelens niet uitspreken, kan dat later verstrekkende gevolgen hebben. De rouwdeskundige illustreert dat met een voorbeeld van een Belgisch jongetje dat zich schuldig voelde over de dood van zijn vader door kanker en vervolgens door zijn onaangepaste gedrag ook echt twee doden op zijn geweten kreeg.

Het verhaal van de 3 bomen

Posted on 4 december 202028 januari 2021 by wiekevanderveen

Rouwverwerking. Ieder mens rouwt op zijn eigen manier om zo het verlies in het leven te verweven.

Het verhaal van de 3 bomen is een verhaal van Evert Landwaard. Een helend verhaal over hoe je met Verlies en Rouw om kunt gaan.

Henk Schouman heeft een schilderij van 3 bomen gemaakt, niet specifiek op dit verhaal, maar wat er wel mooi bij past.

Er waren eens drie bomen, die alle drie in een hevige storm een grote tak waren kwijtgeraakt.

De drie bomen waren elk op een andere manier met hun verlies omgegaan. Jaren later ging ik de bomen weer opzoeken. Gisteren heb ik ze teruggevonden en met hen gesproken.

De eerste boom rouwde nog steeds om zijn verlies en zei ieder voorjaar als de zon hem uitnodigde om te groeien: “Nee, dat kan ik niet want ik mis een belangrijke tak.” Ik zag dat hij klein was gebleven en in de schaduw stond van de andere bomen. De zon drong niet meer tot hem door. De wond was duidelijk zichtbaar en zag er naakt uit. Het was het hoogste punt van de boom. Hij was niet meer verder gegroeid.

De tweede boom was zo geschrokken van de pijn dat hij snel had besloten om het verlies te vergeten. Hij was moeilijk te vinden, want hij lag op de grond. Een voorjaarsstorm had hem doen omwaaien. Hij had zijn greep op de aarde verloren. De plek van de wond was moeilijk te vinden. Deze zat verstopt achter een heleboel vochtige bladeren en lag daar te rotten.

De derde boom was ook erg geschrokken van de pijn en de leegte in zijn lijf en hij rouwde om zijn verlies. Het eerste voorjaar toen de zon hem uitnodigde om te groeien, had hij gezegd: “Dit jaar nog niet.” Toen de zon het tweede voorjaar weer terugkwam met de uitnodiging, had hij gezegd: “Ja zon, verwarm mij zodat ik mijn wond kan verwarmen. Mijn wond heeft warmte nodig opdat ze weet dat ze erbij hoort.” Toen de zon het derde voorjaar weer terugkwam, sprak de boom: “Ja zon, laat mij groeien. Ik weet dat er nog zoveel te groeien is.” De derde boom was ook moeilijk te vinden, want ik had niet verwacht dat hij zo groot en sterk zou zijn geworden. Gelukkig heb ik hem herkend aan de dichtgegroeide wond die vol trots in het zonlicht werd gehouden.

Als je na het lezen van dit verhaal begeleiding wilt in en rouwverwerking neem dan gerust contact op. Ik maak graag een afspraak met je.

Vergoeding voor begeleiden bij Rouwverwerking is mogelijk

Posted on 1 november 202028 januari 2021 by wiekevanderveen

Vergoeding voor begeleiding is nu ook mogelijk bij Verlies en Rouwverwerking. Sinds 1 oktober ben ik aangesloten bij NFG en bij RBCZ.

Dit zijn overkoepelende organisaties waardoor – gedeeltelijke- vergoeding mogelijk wordt. Op deze manier is het voor veel mensen mogelijk om begeleiding te vragen.

NFG, Nederlandse Federatie Gezondheidszorg. Ik ben geplaatst in de Vakgroep Psychosociaal en Maatschappelijk Werk (VPMW) onder nummer 9255.

RBCZ, is een overkoepelende organisatie die beroepsbeoefenaren van de complementaire en alternatieve geneeswijzen (artsen en therapeuten op Hbo-niveau) certificeert en registreert. onder nummer 200656R

natuurlijk mag je altijd contact opnemen, //www.z-o-wel.nl/contact/

Rouwverwerking bij kinderen en jongeren

Posted on 11 augustus 202031 januari 2021 by wiekevanderveen

Rouwverwerking bij kinderen en jongeren.

Kinderen en rouw

Kinderen rouwen ook, net als volwassenen. Heel jonge kinderen voelen de sfeer en reageren daar op. Bij kinderen is het denkproces nog niet volledig ontwikkeld daarom begrijpen ze bepaalde dingen nog niet.

Ook kunnen ze denken dat ze mede schuldig zijn aan het ziek worden, scheiding of overlijden. Het kan belangrijk zijn voor de ontwikkeling dat kinderen en gezinnen verliesbegeleiding of rouwbegeleiding krijgen. De begeleiding is natuurlijk op het niveau van het kind afgestemd.

Kinderen kunnen explosief reageren, of zijn juist heel stil. Ze hebben minder controle over hun gevoelens dan volwassenen. Ook houden ze rekening met hun ouder(s) en willen ze hun verdriet soms niet laten zien. Het is belangrijk om ze goed te informeren, voor te bereiden, te betrekken in wat er gaat gebeuren. Alles voor hen is nieuw. Vertrouwdheden kunnen wegvallen, de sfeer is veranderd, dat maakt ze onzeker.

Kinderen rouwen in stukjes, iedere keer als ze weer iets begrijpen rouwen ze opnieuw. Rouw vraagt veel energie, ze zijn vaak erg moe en hebben weinig concentratie. Ze kunnen rouw uitstellen, maar komen dit dan tegen ( dikwijls zeer heftig) in de puberteit of als ze volwassen zijn. Het is van groot belang om hier aandacht voor te hebben en hulp te zoeken.

Jongeren en rouw.

Pubers proberen los te komen van het gezin. Ze hebben meer interactie met vrienden. Als er in deze fase van hun leven ernstige ziekte, overlijden zich voordoet is dit dikwijls heel moeilijk voor hen.

Pubers vinden het erg lastig om (gepaste) emoties te tonen, ze willen bij de vriendengroep horen, niet een buitenbeentje zijn, niet opvallen. Naast hormoonontwikkeling, lichamelijke verandering, verandering van school komt daar het verlies van vertrouwen, verlies van gezondheid, van het leven nog bij.

Voor pubers, jongeren is het vaak belangrijk om verlies te mogen delen. Verliesbegeleiding en rouwverwerking is belangrijk om nieuwe verbindingen aan te kunnen gaan. Dit kan individueel of in een lotgenotengroep.

Verliesbegeleiding en rouwverwerking in de klas en in de school.

Ieder kind krijgt te maken met verlies en rouw. 90% van een twaalf jarige heeft een ernstige verliessituatie meegemaakt. Verlies verdient aandacht, verlies kent vele gezichten.

In de klas of in de school kan het voorkomen dat een kind, een leerkracht ernstig ziek wordt of komt te overlijden. Dit is een zeer hectische gebeurtenis, naast verlies en rouw kan het onveiligheid geven bij kinderen, jongeren en personeel.

Als leerkracht heb je verdriet en rouw en raakt het je eigen rouw, die je eerder hebt opgedaan. Verliesbegeleiding en rouwverwerking is zeer belangrijk om door te kunnen gaan.

“kinderen zijn enorm veerkrachtig, tegelijkertijd zijn ze enorm kwetsbaar”

Verlies vraagt veel van concentratie, ook van kinderen. Rouwverwerking is belangrijk voor de ontwikkeling van kinderen.

In de basisscholing wordt de impact van een verlies besproken en gedeeld. Naast theorie krijg je veel praktische handvatten, werkvormen en inzicht in gedrag. Ook is er ruimte voor het bespreken van casussen.

Verlies kent vele gezichten.

Een verhuizing, scheiding van ouders, de dood van een geliefd huisdier, ziekte en overlijden binnen het gezin of de familie, adoptie, huiselijk geweld, uithuisplaatsing, etc.

De impact op de ontwikkeling van een kind en jongere kan erg groot zijn. In de scholing leer je wat dit met een kind kan doen en hoe rouw uit in verschillende leeftijden. Je krijgt handvatten om kinderen, jongeren en gezinnen hierin te begeleiden en wat je als leerkracht wel en juist niet moet doen.

Verlies is ingrijpend en kan bepalend zijn voor je leven. 90% van de twaalfjarigen heeft al een verlies meegemaakt. Verlies verdient aandacht!

Als kinder-, jongeren- of gezinscoach en als leerkracht of docent is het waardevol om hier kennis van te hebben, zodat je signalen kunt herkennen en, waar mogelijk, passende ondersteuning kunt geven.

Inhoud:

Verliesgebieden
De impact van (ongezien) verlies
Wat is rouw? Volgens de nieuwste visie
Rouwtaken en (h)erkennen van signalen van rouw
Rouw in de ontwikkeling van kinderen en jongeren
Het verband tussen hechting en rouw
Rouw in het familiesysteem
Verschil tussen rouw bij kinderen, jongeren en volwassenen
Wanneer is er sprake van een verstoord rouwproces en verwijs je door?
Praktische werkvormen en aandacht voor eigen casuïstiek

Verlies en rouw in caronatijd

Posted on 5 mei 202031 januari 2021 by wiekevanderveen

Verlies en rouw in Coronatijd

In de talkshow M en het reportageprogramma Kruispunt waren afgelopen maandag mooie beelden te zien over ‘sociale nabijheid op fysieke afstand’ voor nabestaanden in Corona tijd. Allerlei creatieve oplossingen en digitale communicatiemiddelen helpen bij het bieden van sociale nabijheid op fysieke afstand. Maar daarna zitten nabestaanden opgesloten in een leeg huis waar vrienden en familie niet mogen komen. Dat alles verzwaart het rouwproces en zorgt voor een verhoogd risico op het ontwikkelen van psychosomatische klachten. Landelijk Steunpunt Verlies biedt daarom een luisterend oor in de vorm van gratis deelname aan een virtuele nabestaandengroep.

Vele soorten verliezen

Corona-tijd veroorzaakt verschillende soorten verlies. Het gaat over verandering van het ‘normale leven’, de te verwachten economische crisis, verlies van sociale nabijheid bij fysieke afstand en het wereldwijde collectieve verlies over vertrouwen in een gezonde omgeving. Dichterbij gaat het om anticiperende rouw over de afgebroken welvaart, uitgestelde rouw vanwege het gebrek aan troostende nabijheid van mensen op fysieke afstand en gecompliceerde rouw over een getraumatiseerd afscheid van een geliefde. Er zijn verschillende reacties en emoties op micro en macroniveau die op elkaar ingrijpen en elkaar versterken.

Corona-tijd verzwaart het rouwproces

Corona patiënten sterven in eenzaamheid en betrokken afscheid is nauwelijks nog mogelijk. En ook de uitvaart is veranderd. Nabestaanden staan in een lege aula. Geen knuffel, zoen en schouder om uit te huilen van betrokken familie en vrienden. Tranen vloeien van verdriet én van onmacht om troostende mensen dichtbij te laten komen. Nabestaanden in corona-tijd, waarvan nu al meer dan vierduizend doden ten gevolge van de Corona virus, zitten komende maand nog opgesloten in een leeg huis zonder familie en vrienden. Dat verzwaart het rouwproces. Natuurlijk, digitale communicatiemiddelen zijn een zegen in deze tijd van fysieke afstand. Maar dat compenseert niet de sociale nabijheid van familie en vrienden. Zeker niet op dagen zoals Koningsdag, dodenherdenkings- en Bevrijdingsdag en andere nog komende feestdagen. Corona-tijd verzwaart het rouwproces.

Nabestaanden in Corona-tijd kunnen wel een steuntje in de rug gebruiken.

Velen ontmoeten elkaar virtueel in deze corona-tijd. Een scherm vol gezichten wordt meer en meer algemeen. Ook binnen het LSV praten wij binnen die setting over inhoud en vorm van wat het steunpunt, in gezamenlijkheid met de rouw- en verliesbegeleiders, kan bieden in deze tijd van pandemie. Concreet heeft de stichting ‘Landelijk Steunpunt Verlies’ het plan uitgewerkt om twee individuele begeleidingsgesprekken en virtuele nabestaandengroepen in Corona tijd gratis aan te bieden.

Binnenkort start een Lotgenotengroep voor mensen die een dierbare verloren zijn. Neem gerust contact op, ik help je graag verder.

Artikel in Actief

Posted on 30 januari 202030 januari 2020 by wiekevanderveen

In de bijlage van huis aan huis blad Actief is het een artikel geplaatst.

Praktijk Z-o-wel ondersteunt bij verlies gevestigd in OUDEGA –

Iedereen krijgt in zijn leven te maken met verlies. Verlies kent vele gezichten. Dat kan zijn: het verlies van een dierbare, je werk, een relatie, je gezondheid, een toekomstdroom. In veel gevallen hoort daar rouw bij.
Bij een verlieservaring kan je wereld op z’n kop staan. Deze ingrijpende ervaring verandert jou en de manier waarop je in het leven staat. Een (heftige) reactie op verlies heet rouw en is ‘normaal’. Het leren leven met rouwgevoelens is niet eenvoudig en kost tijd.
Door bewust aandacht te besteden aan je verlieservaring ontstaat ruimte en kan het
verweven worden in je leven. Het is belangrijk in het vinden van een nieuwe balans.
Dit proces moet je zelf doorlopen, maar je hoeft het niet alleen te doen.

Wieke van der Veen en Engelien Ruyter ondersteunen als verliesbegeleider mensen, vanuit hun eigen praktijk.
Scholing en workshops
Omgaan met verlies is onderdeel van het leven. Samen verzorgen Wieke en Engelien
trainingen en workshops voor mensen in de zorg, kinder- en jeugdcoaches en medewerkers in het wijk- en gebiedsteam. Daarnaast geven ze scholing voor de CED-groep; Verlies verdient aandacht voor medewerkers in het onderwijs.

Speciale dag: Ruimte voor verlies – zaterdag 16 mei
Deze dag is er voor jou, om stil te staan bij jouw verlies, ondersteunend in jouw proces.
Meer informatie vind je op de websites:
www.z-o-wel.nl en www.sichtcoaching.nl

//www.actiefonline.nl/reader/21966#p=20

Vergoeding voor Begeleiding met Kernvisiemethode

Posted on 1 december 20191 december 2019 by wiekevanderveen

Het heeft even geduurd. Begeleiding van leer- en gedragsproblemen in het onderwijs werd al vergoed in verschillende delen van Nederland, onder meer Groningen en Drenthe. Nu dus ook in Friesland.

Veel kinderen hebben van nature een voorkeur om in beelden en gevoelsmatig te denken. Ons onderwijs is juist rationeel en auditief ingesteld. Twee verschillende systemen, dat botst.

Denkt jouw kind ook in beelden en gevoelsmatig? En heeft het daardoor moeite om de aangeboden leerstof zich eigen te maken? Neem dan even contact op.

Doordat het kind de lesstof niet op kan nemen, wordt het onzeker, ontwikkelt het faalangst of ontoelaatbaar gedrag in de klas. Neem ook dan even contact met mij op.

Vergoeding is vanaf nu ook mogelijk in Friesland.

De klas neemt afscheid

Posted on 20 november 201920 november 2019 by wiekevanderveen

De klas neemt afscheid.

Studenten geneeskunde moeten tijdens hun studie een onderzoek doen. Dat daar nu een kinderboek uit voortkomt is bijzonder. Studente Marije Gmelig Meyling: ‘We hadden zelf ook niet verwacht dat ons voorstel goedgekeurd zou worden.’ Dat werd het wel, want een kinderboek over rouwen in de klas leek er nog niet te zijn.

‘We hadden alle vier interesse voor palliatieve zorg aan kinderen. En we hadden allemaal hetzelfde jeugdboek gelezen over een overleden klasgenoot. Dat was een boek voor de bovenbouw van de basisschool.’

Goede emoties

De vier hebben voor het boek twaalf rouwtherapeuten geïnterviewd. Op basis van hun kennis zijn ze met het verhaal aan de slag gegaan.

Ook ik ben geïnterviewd door deze studenten. Wat leuk dat het tot zo’n mooi resultaat is gekomen.

//www.rtvnoord.nl/nieuws/215822/Prentenboek-helpt-kinderen-omgaan-met-dood-van-klasgenootje